Э Муниципальни татски театр гировунде оморебу эдебиетлуье-музыклуье шев, гIуьзет сохде оморигьо э 90-сали эз руз хьэсуьл омореи Рашбиль Шамаеве – эн шогьир, нуьвуьсдегор ве эн жэгIмиетлуье корсох, гоф комики шиновуьсде оморембу эз гIэрей вэхдгьо э се зугьунгьо: э тати, мусурмуи ве уруси. Зол пур бу, лап хубе гьово бу – гуйге гьемме э зол дебирегоргьо э эдебиетлуье гъозие не оморет, оммо оморет э гъуногъ эки куьнде одоми. Офиреи шогьир бири зинде куьрпи э гIэрей эрхэгьо ве гитегьо.
Шев гировунде омори э гIэрей проект эн театр «Литературная гостиная» ве кура сохди угьоре, эри ки зугьун эн догълуье-жугьурие шогьири – неки базургенде миросини, оммо гьемчуьн е бэхш эн торих хуьшдеи. Шеве гировундебу возирегор театр Лауре Изгияеве. Гьемчуьн у хунди дуь мэгIнигьо э дестонгьой шогьир, э дуьллерзиревоз ве эз дорун дуьл ве нушу дори мэгIной эн дуьл Рашбиль Шамаеве. Томошесохдегоргьо шиновусдет гьемчуьн мэгIнигьоре э зугьун жугьури комигьореки хунди Каире Балакшиеве. Гьемчуьн мэгIни мусурмуире э дестонгьой энуревоз хунди Христине Абдуллаеве. Дестонгьоре э сегьне хундебируьт возирегоргьой театр Лиане Нагдимунове, Наргиле Агаларове ве Алесандр Рабав, гьерки эз комигьоки дешенде э ризгьо хундеи хуьшдере, варасиреи хуьшдере доруние гIуьлом нуьвуьсдегоре.
Гировундегор шеве томошесохдегоргьоре шинох сохди э зиндегуни ве э офиреи эн Рашбиль Шамаевевоз, гирошдигьо рэхьэ эз тербиедорегор э школей Гъуьбе эн Азербайджан те жэгIметлуье пушобер э Нью-Йорк. Рашбиль Шамаев хьэсуьл омори э 1935-муьн сал э дигьбон Гъирмизине Слободке ве гьеммей зиндегуни хуьшде э хуьшде бердебу товуш энуре. Хунде варасденки факультет эн девилеетиге зугьунгьоре АзГУ, у омбаре салгьо кор сохдембу тербиедорегор, ве песде, бэгъдовой рафдеи э США э 1995-муьн сал, бири тогIин сохде не оморигьо векил эн базургенди хуьшде, эн эдебиет ве зугьун. Шогьири эну мэгIлуьми эз Азербайджан дур – э Канаде, Германие, Исроил, э США. У нуьвуьсдембу э зугьун эн жугьургьой догъи, уруси, мусурмуи ве английски зугьунгьо – оммо гьеммише боворини мундебу э бинелуье зугьун – зугьун еровурди, мугьбет ве жугьобдорлуьи э пушой хэлгъ хуьшде.
Э 2015-муьн сал э Гъирмизине Слободке бирмунде оморебу еки эз очорлуье книггьой эну – «Эгенер зигьисденуьм лап дурр эз туь…». И книг бири нишон эн динлуье ологъи э ватаневоз, неденишире э салгьо ве рэхьгьо. У гьемчуьм тержуьме сохди эз английски зугьун э зугьун эн жугьургьой догъи меселегьой эн падшогь Соломоне, мэгэсигьой эн Низамире, рубаи эн Омар Хайяме, ихдилотгьой эн Бахтияр Вагабзадере ве драмере «Вагиф» эн Самед Вургуне. Э хотур гъувотгьой эну, шогьири хэлгъгьо бири куьндте ве варасирени э нушудорегоргьой эн жир-бе-жире базургендигьо.
Эри салгьой зигьисдеи э США Рашбиль Шамаев бири неки желдлуье бэхшвегир эн жэгIмет жугьургьо, оммо гьемчуьн ве сернуьш рэхьберисохи эн нумаз эн жугьургьой кавкази эн Америке, редактор гозит «Новый Рубеж», бэхшвегир эн Союз нуьвуьсдегоргьой Исроил ве гIуьзетлуье бэхшвегир эн Союз нуьвуьсдегоргьой эн Азербайджан. Дофусзереигьой эну, дестонгьо ве ихдилотгьо дофус зере оморенуьт э верэгъгьой эн омбарегъэдерлуье дофусигьо э Нью-Йорк, Баку, Москов ве э Ерошолоим. Э гIэрей энугьо – «Восток», «Jewsh Press», «Форум», «Еврейская газета», «STMEGI» ве диеш. Книггьой эну «Зиндэшуни Нэгули», «Ветка с каждого дерева» ве «Sizden uzag yasasam…» бири вожиблуье гъозиегьо э догълуье-жугьурие эдебиет ве э базургенде еровурди эн хэлгъ. Э келе экран теартр э томошесохдегоргьой мероприятие бирмунде оморебу видиеофрагментгьо эз московски шев еровурди, комиреки э гуьнжо овурдебу Мисволуье фонд эн жугьургьой догъи СТМЭГИ. И нуьвуьсдеигьо бирет вожиблуье бэхш шев: э экран бирмунде оморебу еровурдигьой энугьо, ки шинох бу э шогьиревоз хуьшдени ю. Гьемвэхдигьо гуфдирембируьт герме гофгьо, хундембируьт ризгьой энуре, э ер овурдембируьт гъозиегьой зиндегунире. Томошесохдегоргьой Дербенде доре омори ижире минкин шиновуьсде дестонгьой Р.Шамаеве, комигьореки хунди хуьшдени ю. Ижире биггIэдотлуье тегьер гуьрд сохди дуь мескене – Москове ве Дербенде – э жэгIмие гьис еровурди ве разибиреи.
Эдебиетлуье-музыклуье шев э Дербенд бири неки гIуьзет сохдеи еровурдире, оммо гьемчуьн гъэдер эн келе ве вожиблуье гофсохдеи э товун базургенди ве зугьун. Гьовой шев тигъэтлуь ве герм бу: э зол сессуьз бу, кейки хунде оморембу дестонгьо, ве гуд-мегуди бу – кейки шиновуьсде оморембу мэгIнигьо. Гьемме гирошденигьо э сегьне – зинде хундеини, зинде веровундеи – минкин дорембу э гьэгъигъэтиревоз куьнд бире э шогьирие гIуьлом эн Р.Шамаевоз.
Проект эн Татски театр «Литературная гостиная», э гIэрей комики гировунде омори шев, омбаре салгьо гуьрд сохдени э иловлей хуьшде гьеммейкире, эри ки гъиметлуьни базургенди эн жугьургьой догъи. Томошесохдегоргьо гуфдиренуьт, ки гьэгъигъэт э хотур эни вохурдеигьо угьо шинох бирет э офиреи эн омбаре шогьиргьоревоз, дануьсдейм вожиблуье нумгьоре, шиновусдейм гIэзизе гъусоре – зугьун гIэильетире, зугьун келетегьоре, э комики зигьисдени торих хэлгъ.
Нуьвуьсди Дж.Ибрагимова
Тержуьме сохди Ильягуева А.
