Э гирошдигьо орине э Махачкале гирошди гIэрейхэлгъие форум «Гъоимгъувотлуье параменди догъие жигегьоре». Программе сер гуьрди эз бирмундеи-ярмарке хоригуллугъсохие молгьоре Догъистуре, шинох сохдигьо миллетлуье сэхьиблугъигьоре, жигее корхонегьо – молгьой эн хуьшдере.

Э у бэхшвегири сохди: сервор Ингушетие Махмуд-Али Калиматов, серворие секретарь МПА СНГ Дмитрий Кобицкий, Сервор ГIэрейхэлгъие форумре вилеетгьой БРИКС Пурниме Ананд, жигегир министре тебиетие овгъотгьо Уруссиете Максим Корольков, жигегир министре экономически параменди РФ Сергей Назаров ве екейгегьо гъуногъгьо.

Премьер-министр Уруссиете Михаил Мишустин шолуми гуфдиреи бэхшвегиргьоре, риз кешири, чуьки форум доре жирелуье минкини пуьруьш сохде э вэхд ю герек гьисдигьо пуьрсуьшгьоре, дегиш сохде хубтее синогъиревоз, офде гьемметарафлуье гъэрорномегьоре ве муьхькем сохдеи гIэрейхуькуьмлуье гьемкоркире.

 

«Имбуруз э пушой гIэрейхэлгъие жэмигIэтевоз гьисди четиние везифегьо, э гъэд комикигьо дошдеи экологически гъобулире ве дузе э кор венгесдеи гIовие ве минеральни овгъотгьоре . Унегуьре гировундеи ижире дуьруьжде корисохигьоре вегуьрде жирелуье вожиблуьи. Боворини, чуьки э корисохи берекетлуье пуьруьшсохи форумре мибу омборе мерэгълуье хэёлгьо ве келмегьо»,- бирмунде омори э руйбиреи премьер-министре, комикире хунди вице-сервор Десдере компани Уруссиетие экспортни бинере ВЭБ.РФ Олег Хацаев.

Э товун жейлеегьо, четинигьо ве крисохигьо ихдилот сохди э жэгIмие форум догъие форуме сервор регионе Сергей Меликов.

У риз кешири, чуьки догъие жигегьо сеч биреи дуь эз еки хушхьоле тебиетие-гьовоие овхьолетгьоревоз, инжо гьисди овгъотгьо берекетлуье тебиетие гIоширигьо, хорие, гIовие овгъотгьо, жирелуье сенгъ ёровурдигьо торихе ве культурере. Оммо зиёд сохдеи бинелуье биразие гофсохдеи э гIэрей гьуьндуьре минкиниревоз и жейлее чапарлуье мескенгьо ве саре риз гъэдерлуьи параменди эн угьоре.

С.Меликов бирмунди корисохи э гуьнжо овурдеи э догъгьо кифлетлуье сэхьиблугъигьоре, овесэхьиблугъигьоре ве чуькле корхонегьоре – нунбуьржуьндеире, тукунгьоре, пенисохдение корхонегьоре, бэхшсохдеи дермуе савзе ве екейгегьо молгьоре.

«Вожиблуьи риз кешире ве культурни рэхьгьоре – э е жигеш э вилеет хэлгъие художественни усдоетигьо нисе вегуьрди ижире келе гъэдере э беинлуье зиндегуни хэлгъе, нисе берде ижире жэгIмитегьерие корисохигьоре, чуьтам э республике эн иму, комикире гIэмел миёв гуфдире миллетлуе бохчеревоз хэлгъие усдоетигьо. Молгьо догъие жейлее чапарлуье мескене, гьисди экологически темиз ве гьисди «визитни карточке» Догъистуре э дури э песой эхири вилеет»,- бирмунди у.

Сергей Меликов бирмунди гереклуьи э кор венгесдеи федеральни программегьоре, комики фуьрсоре оморе э параменди догъие е гъэдер мескенгьо, комикигьоре гьисди жирелуьи эн хуьшде ве лап сеч биреи дуь эз еки эз гъэножогъи, комикигьо э кор венгесде оморе э мейдузи.

Э кор венгесдеи ве веровундеи ижире проекте мидеберу келе дешендеи э муьхькем сохдеи экономически бинере, гуьнжолуьи гьеймогьоине инфраструктуре ве зевербиреи божеренемэгIрифете регионе.

Сервор республике э ёр овурди, чуьки э региональни риз гъэдерлуьи веровунде оморе хьуькуьмпрограмме «Социально-экономически параменди догъие е гъэдер мескен РД», фуьрсоре оморе э кумекии дореи сэхьибугъие войгегьоре ве могьлугъгьоре, комики хэвлетсуьзе э жейлее сэхьиблугъигьо эн хуьшде.

Э гофгьой серворие секретаре Несиете ГIрейпарламентски Форум СНГ Дмитрие Кобицкире, пуьрсуьшгьо гIэрейрегиональни ве серхьэдие гьемкоркии гьисди еки эз вожиблуье рэхьгьо корисохи МПА СНГ ве ведини э омборе э кор венгесдеигьо Форумревоз когъозгьоре.

У гуфдири чуьки э гье у рузгьо э Махачкале бири гIэрейхэлгъие сафарие форум TraveI HUB «Гуьрдноме», комики гьисди жиге эри кори сохдеи дуь э екиревоз хьуькуьмлуье идорегьой хьуькуьме, коммерческисуьзе вокурде омореигьо ве коммерсантие жэмигIэт, комики хэвлетсуьзе э сафарие сэхьиблугъигьо вилеетгьой Гуьрдноме, э везиферевоз зиёдсохи сафарие омборе гъэдергьоре, гьемчуьн зевербиреи риз гъэдерлуьире шинохдеи ве э хуьшде вогосундеи культурни ве сафарие минкинире хьуькуьмгьой СНГ.

«Хьуькуьм пушоки дире дануьсдеи гъэдергьоре кумекии дореи эри зигьисдегоргьой дигьбоние мескене, э у гъэдер эри жовонгьо: дигьбоние хунеие гъэрхунди, э ихдиёри дореи хорие муьлкгьоре сенигIэткоргьоре, ОСАГО э кемсохдеиревоз, бэхшгьо э параменди агробизнесе»,- бирмунди Жигегир министре экономически параменди Уруссиете Сергей Назаров.

Э гIэрейхэлгъие Догъие форум жигегир министре тебиетие овгъотгьо ве экологие РФ Максим Корольков нишоне венори бинелуье рэхьгьоре коргьоре э иловле гIовие овгъотгьо, экологие ве гъэлхэнди могьлугъоре эз хушхьоллуьсуьзие корисохи гIове. Гировунде омори жирелуье коргьо эсер экологически жунсогъи венгесдеи нуькерегьоре ве дерьёгьчегьоре. Бинеден сохде омори э объектгьо, комикигьо корисохигьо э зиндегуни одомигьо.

Сервор ГIэрейхэлгъие форум вилеетгьо БРИКС Пурниме Ананд согъбоши гуфдиреи рэхьбергьой республикере э песой э гуьнжо овурдеи ижире келе корисохире ве гуфдири, чуьки имбуруз бири гъул кеширеи вожиблуье разименди э гIэрей клубовоз GO-BRICS, комикире у шинох сохде, ве Догъистуре.

«Гье у гьишде имуре кор сохде э сер екбиреи Догъистуре эки жире-бе-жирее проектгьоревоз, каомики мибу берекетлуь эри республике»,- риз кешири у.

Гировунде артгьой форумре, С.Меликов гуфдири: «Форум лап дузгунлуье, у фуьрсоре оморе э кумекии у одомигьоре, комикигьоре нисе воисде гьишде догъгьой эн хуьшдере, войге сохде угьоре параменд сохде, эзу товун ки гье у торих эн имуни, тебиет эн имуни, гье у, чуь дори имуре Худо. Догъгьо гьечи оморени расире ние бирение, гъгъувотлуье, оммо угьо гьемите михьтож бире э гъэлхэнди. Угьо синемиши сохде корисохигьо – сухдеигьоре, селигьоре, сайловгьоре ве екейгегьоре э эвреи омореигьоре».

У э нуботлуье бо фикире гуфдире сикеи э песой зигьисдегоргьой республике.

«ГIуьзетлуьи Догъисту гьевел гьемме одомигьоревоз, э у гъэдер угьоревоз, Комикигьо нушу доре догъие жигегьоре. Кейки сес сохде бирмундеигьо, мере э нуботлуьи бо вегуьрди сикеи э песой гье у хэлгъ, э песой гье у догъие хэлгъ, комики 80 сал песово гъэлхэнд поисди вилеете, комики имбуруз гъэлхэнди сохде Ватан эн имуре, комики нушу доре гьеммере, э чуьревоз мидану сикеи сохде буьзуьрге уруссиетие хэлгъ иму – гьевел гьемме еклуьгиревоз», — риз кешири сервор регионе.

Бегьем сохдеи корисохире, Сергей Меликов согъбоши гуфдиреи бэхшвегиргьой догъие форумре э песой берекетлуье кор э Догъисту, войге сохде гьеммере барасигьо э веровундеи норе везифегьоре ве гуфдири имиди э песой муьхькем сохдеи гьемкоркиире.