Бире жугьур

Кейки раби Йоханан бен Закай хосди эз тербиевегуьрдегоргьой хуьшде кутэхь фикире гуфдире, комини рэхьгьовоз, э хэёл угьо гуьре, миё бу рафде инсон, у вегуьрди жугьоб энжэгъ эз лой нэгъуьл ве несигlэт. Эз гьемме хубте бири очугъсохи жугьоб раби Эльзаре бен Арохе: «Рэхьгьовоз рэхьмелуь дуьл», чуьнки рэхьме дуьл дорундени гьемме рэхьмисохгьо.

Талмуд гьечуь хосиетноме доре кукгьой Исроиле: «Се хосиетгьо гьисди э и хэлгъ: у дуьл восухундегор, хьэзёмендлуь ве рэхьмедуьлие». Жугьургьо, мэхьуьруьм гье и хосиетгьо, фегьм сохде омори чуьтам биверзуьшлуье нушудорегор хэлгъ. Рамбам рафди дур, кейки нуьвуьсди: «Гьисди себеб бибоворин бире э жугьур биреи уре, ки инсофсуьзи. Кейки хьохомгьо войге сохди риз кешире вожиблуье сеч биреи жугьургьоре эз битпересгьо, угьо не гуфдири, чуьки суьфдеигьо гъуллугъ сохде Еклуье Худо, дуьимуьнигьо – буьтгьо, чуьки жугьургьо эз гъонун не ведарафде шобботе, оммо буьтгьо – нэгl. Гъэрезки гье у ве вожиблуье сеч биреи нишонегьо, хьохомгьо бирмунди э екиге: «Жугьур дуьл восухундегор, хьэзёмендлуь ве рэхьмедуьлие».

Оголзереи Тиро «гешде рэхьгьой Худоревоз» эз лап гъэдимие вэхдгьо варасунде оморе чуьтам несиет вогогьруш сохде Худоре э дуьл восухундеи ве рэхьмедуьли. «Э гьечиревоз, Исроил, чуьни талаб сохде эз туь Худо эн туьре? Энжэгъ терсире Худо эн туьре, гешде гьемме рэхьгьоревоз Эну…». Чуь е гъэдер расире «рэхьгьо Худоре», у Талмуд вомухундени имуре: «Чуьтам У рэхьмедуьли, бошит ве ишму рэхьмедуьл…чуьтам У гьисди рэхьмедуьли ве дузгунлуьи… ужире ве ишму бошит…». Э товун гье у очугъэтегьер гуфдирени книг пророк Михи: «…гуфдире омори э туь, чуьки гьисди рэхьми ве чуь хосдени эз туь Худо: корисохдеи дузгунлуь, муьгьбетлуь бире коргьо рэхьмедуьлие ве ветовусдеи гешде э пушо Худо эн туь». Хавец-Хаим риз кешире э книг «Агават хесед», чуьки «гьемме Тиро дорун дарафде хэёлевоз рэхьми».

Талмуд хьисоб сохде «рэхьме дуьли» герекие тегьер гьэгъилуь хьосидие ве веровундение несиет инсоне. Оммо дузгунсуьзи, зулуми, дургуни, дололи, буьхдуьни – гъэтили неки э пушо инсон, оммо ве э пушо Худо. Угьо фегьм сохде оморе чуьтам зулуме гlовун. Э тефило Дивуние руз риз кешире, чуьки Худо хосдени тэхсиркор э гъэршуй Эну Хуьшдени ю, оммо нисе копоре сохде гlовуне одомире э гъэршуй куьндлуь, тейте гъэгьрибирегор михьило не сохде гъэгьрегунидорегоре.