Имбуруз ме гоф сохденуьм э жовоне раче духдеревоз. У мерэгълуье гофсохдегори, не денишире э салгьо хьохомлуьни ве соводлуьни. Ме, чуьн келете одоми эн советски несигIэтдореи, лап эрклуь биренуьм, ки имуре гьисди ижире жовон, комики дошдени жирелуьи хуьшдере, жугьурлуье гъиметлуьи хуьшдере, базургендире ве чигьрет фикире.

– Сер мигируьруьм эз гIэдотлуье пуьрсуьш: эже туь хьэсуьл оморей, эже гировундей салгьой гIильетире? Эхи лап очугъэ ве герме еровурдигьо имуре дорени гьэгъигъэт салгьой гIэили.

– Ме хьэсуьл оморем э Москов. Гъисмет ме гьечи бири, чуь бэгъдовой тологъ вегуьрдеи деде-бебейме гIэильетиме гирошдембу э жире-бе-жирее шегьергьо ве вилеетгьо. Гьееки э дедеревоз иму рафдебирим э офтолуье Исроил, э унжо иму зигьисдейм се сал. Ве песде иму гирошдебирим э Нальчик, э шогьнишон эн Кабардино-Балкария. И шегьер, эже догъгьо вохурдени э асмуревоз, бири хунейме согъ 11 салгьо – э инжо гуьнжуьнде омори хосиетме, э инжо ме келе бирембируьм.

– Ихдилот сох э товун биней хуьшде, эзжеи гъумолет бебе-дедей туь ве дуре келетегьой туь?

– Бинейме сер гуьрде оморени эз Кавказ. Деде ве деде-бебей эну эз Нальчики, оммо бебе эз Махачкале. Гуфдиренки э товун лап вожиблуье корисохи, гереки э ер не овурде дедей мере, дедейхолуре ве бебейхолуре. Хьохоми энугьо, серхьэдсуьзе мугьбет ве гъувотдореи бируьт ве мундени гьоиме бине, э сер комики ме поисдем. Боворини энугьо э ме несиетгьо – лап келе верзуьши ве кумек мени.

– Комини зеверие соводие идорере ишму хунде варасдейт? Гьейчу вихдейт и факультете ве сенигIэте?

– Вэхд студентьети – жейлее сернеи э зиндегуниме, нуьвуьсде оморигьо э Пятигорск. Ме хунде варасдем бакалавриат ве магистратурере э Пятигорски хьуькуьметлуье лингвистически универчтитет (ПГЛУ). Суьфде мере воисдембу хунде дануьсде китайски зугьуне, оммо мере баллгьо вес не сохдебу. Мере несигIэт доре оморебу лингвистически вихдеи э гъобул сохденигьо комиссие: романски, германски зугьунгьо ве гIэребиш. Испански бири неки сенигIэтме, оммо ве е бэхш зиндегуниме.

– Эже туь гьейсэIэт кор сохдени? Э чуь мерэгълуьиревоз муьхьшуьл бирени?

– Имбуруз зиндегуниме ологълуьни э испански зугьуневоз ве базургендиревоз. Ме тербие доренуьм и раче зугьуне э жире-бе-жирее хундегоргьо: э гIэилгьо, вокурденуьтгьо гIуьломе, э келетегьо, гешденуьтгьо тозе минкингьо, э релокантгьо, вокурденуьтгьо зиндегунире э тозе овхьолет. Ме э гуьнжо овурденуьм курсгьо э товун жире-бе-жирее тарафгьой эн испански зугуьн. Тербие доренуьм тек тек, ве гьемчуьн э десдегьо. Бире рэхьбирмундегор ве несигIэтдорегор эн хундегоргьо э и мерэгълье сафари э гIуьлом эн испански зугьун ве базургенди -лап келе шорини. Винире барасигьой эн студентгьой мере, боворини энугьоре – и у эрклуьини, комики пур сохдени э жирелуье мэгIэноревоз гьер рузе.

– Чуьни э зиндегуни ишму дин?

– 2023-муьн сал эриме вожиблуье сал бири, эзу товун ки ме сер гуьрдем рафде э дерсгьо э «Олами». Эзи вэхдевоз ме сер гуьрдем варасире гIэдотгьоре ве Туроре. Гьэгъигъэт э унжо ме суьфдеи гиле гировундем Нисону ве сер гуьрдем сохде мисво. И бири неки гIэдот, оммо ве офдеи дине.

– Чуьтам туь фикир сохдени: дин ве гIэдотгьо кумеки сохдени э иму гирошде эз четинигьой зиндегуни?

– Ме боворини биренуьм: бибоворини э Худо ве не дошденки гIэдотгьоре гирошде эз четинигьой зиндегуни лап гурунд мибу. Дин дорени варасиреи вожиблуьире: ими гьич вэхд э тэхьнои нисдим. Гьер синемишире гьисди мэгIэной хуьшде, войней хуьшде, оммо иму – мугьбетлуье офиреигьой эн Офирегорим. И данани дорени гъувот ве дуьлдореи, кумеки сохдени винире товуше ве э гьово дегуьрдеиш.

– Фегьм сохит э песово, чуьре ки ишмуре воисдембу дегиш сохде э гирошдигьо зиндегуни?

– Фегьм сохденки э гирошдигьо рэхь, ме мидануьм гуфдире э темизе дуьлевоз: гичиреш. Ме разинуьм э уревоз, чуьтам гуьнжуьнде омори зиндегуниме, э гьемме четинигьоревоз ве нубогьоревоз. Гьер синогъи, шорлуье енебуге пур гьисдигьо э четинигьревоз, овурди мере эки имбурузине руз. Ве эри эни ме согъбоши гуфдиренуьм эз Офирегор.

– Эз комини чигьрет хосиет эн хьовиргьо ишмуре хьэз оморени?

– Э хьовиргьо мере хьэз оморени дорундуьли, серхьэдсуьзе гъувотдореи ве ухшешие зиндегуние везифегьоре. Кейки э ен туь одомигьои, ки хьозуьри бире хуьшде ве гъобул сохде туьре гьэгъигъэтлуьи, ки фегьм сохдени э гIуьлом э варасиреиревоз ве рэхьмиревоз – гъиметсуьзе бэхши.

– Чуьни эри туь бире бэхш эн хэлгъ иму?

– Бире бэхш эн хэлгъ жугьури э вэхд иму – и фикир сохде оморигьо везифеи. И егIни – э разилуьиревоз гъобул сохде гIэдотгьоре ве весиетгьоре, селигъэлуь доре бугъолуье миросире э нуботлуье эрхэгьо.

– Жугьури – и зугуьн дедеи эн имуни, гоф сохденуьтге э и зугьун э кифлет ишму? Чуь гереки сохде эри эну, чуьнки зугьун иму зинде муну?

– Келетегьо эн кифлет ме лап хуб гоф сохденуьт э и зугьун. Э хотур дедейхолу ве бебейхолу ме хуб варасиренуьм жугьурире, оммо гоф сохде мере лап четини. Чуьнки зугьун нисд небу, гереки еклуье гъувотгьо: гоф сохде э жугьури э хуне, э гуьнжо овурде кружокгьо ве нубогьо эри гIэилгьо ве келетегьо, нуьвуьсде гъусо гофсохдегоргьоре э жугьури, хунде мэгIнигьо, ихдилот сохде овосунегьо. Эри чендгъэдери ме дануьсденуьм, мисволуье фонд СТМЭГИ э иревоз желдлуь кор сохдени, ве мере воисдени рафде э нубогьой жугьури э Москов.

– Рафденитге ишму э мероприятиегьо э дин-догIотие жэгIмиет иму?

– Хэйф, жирей зиндегуни гьеммише минкин нисе доре мере бэхш вегуьрде э дин-догIотие мероприятиегьо гьечуь бежид, чендгъэдер воисдембуге. Оммо ме хьэрекети сохденуьм рафде э мигIидгьой иму. Гировунде уре гьееки.

– Гьисдиге туьре хьэз оморенигьо хьхоми жугьури, э комиревоз туь зигьисдени?

– Разибиреи – и винире дес Офирегоре э гьер руз, э келе гъозиегьо ве э чуькле шоригьо. Дуь хьохомлуье келмегьо офденуьт э дуьлме жирелуье жугьоби.

1. Кейки туь согьбоши гуфдирени эри эну, чуь туьре гьисди, зиндегуни туь пур бирени э мэгIэноревоз ве товушевоз» (раби Йосеф Каро) И келме гоф э ер овурдени, ки гьэгъигъэтлуье гIошири – э сэхьб биреи нисди, э дануьсдеи гъэдуьреи.
2. «Гуфдире согьбоши – гъобул сохдеи биреи Офирегоре э гьемме, чуь гирошдени э зиндегуни туь» (раби Шимон бар Йохан, Рашби). И гофгьо, вокурдигьо мере лугъондте э «Олами», бири вогу. Согьбоши гуфдире – и нисди жугьобдореи энжэгъ э веди гьисдигьо рэхьми. И лугъонде боворини э Офирегори, варасиреи, ки Новиети Эну бердени мере, ве кейки рэхь гуйге очугъ нисди. Согьбоши гуфдире – винире мугьбетлуье э Жиге биреи Энуре э гьер овхьолетгьо.

Нуьвуьсди Стелла Давыдова

Тержуьме сохди Ильягуева А.