Дигьбон Гъирмизине Слободке мэгIлуьмлуьни неки э раче жигегьоревоз, оммо гьемчуьн э хьэсуьломорегоргьой хуьшдеревоз, мэгIлуьмлуь биретгьо э гьеммей гIуьлом. И пушогьо, э хотур рэхьбер эн музей кавкази эн Кирьят-Яма Бенцион Шамаилов, ме шинох бирем э верзуьшлуье вокурдегор Уруссиетевоз э профессоревоз Ханан Авшалумовоз.
Ме дануьсдем гоф сохде э Ханан Гавриловичевоз, комики рази бири жугьоб доре э сер е ченд пуьрсуьшгьо.
— ГIэдотлуь сугьбет сер гуьрде оморени эз шинохбиреи. Ихдилот сохит чуьре ишму фурмуш не сохдейт эз слободински вэхд гIэильети ишму?
— Слободински вэхд гIэильети ме зу гирошди. Ме хьэсуьл оморем э 1946-муьн сал э омбарегIэлие кифлет. Деде-бебей имуре чор гIэил бу. Бебе Гаврил Симандуевич Авшалумов (1912-1947), кор сохдембу духдир, эз гIэрей зиндегуни рафди э жовоне гIуьмуьрлугъи, деде, Барие Уриловне (1920-2008), кор нисе сохдембу, тейте биезен не биребу, бэгъдовой эз гIэрей зиндегуни рафдеи бебе у сер гуьрди кор сохде бухгалтер. Ме, чуьклеинуьм э кифлет, э вэхд муьрдеи бебе е сале бируьм, эзу товун бебе э ер ме не мунди, оммо э гуфдиреигьой одомигьо гуьре, у лап хьуьрметлуье одоми бу. Э гIэили ме соводсевен бируьм, хьэз оморембу омбар хунде ве данани вегуьрде, э хэвлете вэгIэдо эз школе рафдембирум э хуней базургенди иму. Рэхьбер эну, Хананил Абрамов, хундембу эри иму данани доренигьо лекциегьо. Хуней деде-бебей ме дебу э меркезлуье куче эн Гъирмизине Слободке, мэхьэле Кусары, э рачей гIэил зенденигьо хуне. Э 1962-муьн сал хунде варасдем 10 классгьоре э нуьгьреи медалевоз ве гье бирден рафдем э Баку эри дарафде э Азербайджански политехнически зеверие соводие идоре (АзПи), э факультет эн корхонее ве граждански вокурдеи. Э 1967-муьн сал гъэлхэнд сохдем дипломе ве сер гуьрдем кор сохде инженер э Бакински шегьерлуье меслэхьэт эн хэлгълуье депутатгьо.
— Чуь ишму миданит ихдилот сохде э товун шивдой ишму?
— Екем: келебебейме, Симанду Авшалум Шаул (1871-1940), те гъолхмиши бу вокурдегор ве уре бу кирпични завуд хуьшде. У омбаре беногьо вокурди э Гъирмизине Слободке, Гъуьбе ве э Гъуьбински район, э и хьисоб ве кирпичие хьэшгъэдее гуьрпире эз сер нуькерей Гудиалчай, бэхш сохденигьо Гъирмизине Слободкере ве шегьер Гъуьбере. Гьебелки ме уре хуно бирем ве вегуьрдем сенигIэт энуре. Бебейхолуйме, Рахамим Урил (1868-1942), те тогIин сохдеи советски хьуькуьме алвар сохдембу э гIэрей се вилеетгьо: Турцие, Персие ве Уруссиет.
— Э Кутэхьэ энциклопедие эн жугьургьой догъи эн Хананил Абрамов ме офдем мэгIлуьметире э товун жофолуье корисохи ишму. Э унжо бирмунде омори, ки ишму эз 50 сал омбарте зигьисденит э Москов ве сохдейт барасилуье сенигIэтлуье рэхь…
— Эри э шигьнишон Уруссиет ме зигьисденуьм э кифлетевоз э 1973-муьн салевоз. Э Москов ме рафдебируьм эри хунде э аспирантуре эн Меркезлуье НИИ э товун вокурдеи эки Хьуькуьметлуье вокурдеи эн СССР. Зен ме тербиедорегори (гьони э пенсие), имуре се куки ве невегьои. Эз 1976-муьн салевоз пенж сал ме кор сохдембируьм жигегир эн рэхьбер усдохоне эки Московски институт эн корхонеее дигьлуье хозяйственни вокурдеи. Эз 1979-муьн салевоз бируьм рэхьбер эн Меркезлуье гIилмие-фегьмсохие ве эн проектни институт эн хунегьо ве эн жэгIметлуье беногьо, ве е дуь сал гирошденки бирем гье унжо жигегир эн сервор. Э 2008-муьн сал, вегуьрдем риз духдур эн технически гIилмгьо, ве бэгъдовой е сал бирем профессор эн Академие архитектуре. Ме дануьсденуьм гоф сохде э турецки, персидски, азербайджански ве урусие зугьунгьо.
— Эгенер эз ишму мипуьрсуьм: э комини мэгIэнолуь гьисдигьо вокурденигьо объектгьоревоз ишму эрклуь биренит, чуь жугьоб мидорит ишму э сер эни пуьрсуьш? Чуьжире бэхшгьо ве нумгьо ишмуре доре омори?
— Ме эрклуь биренуьм э гьемме вокурденигьо проектгьой имуревоз, э гъэд энугьо: зигьисденигьо комплекс «Ходынское поле», зигьисденигьо комплекс э куче э нум Маршал Тимошенко, суьфдеи 48-тебэгъэе хуне э «Москва-Сити» ве омбаре беногьо э шогьнишон Уруссиет. Э зир рэхьберисохи ме сохде оморембу проектгьо ве вокурде оморембу шегьергьо э Союз Совети эри лешгерчигьой эн МэгIэрове десдей лешгер, ведировунде оморетгьо эз Германие. Э 2001-муьн сал мере доре оморебу медаль «За трудовое отличие» эри барасигьо э область вокурдеи ве архитектуре. Дофуси э товун ме дешенде оморебу э Уруссиетлуье архитектурни-вокурденигьо энциклопедие (т.VII, верэгъ 245). Нум эн верзуьшлуье вокурдегор мере ве гьемкорки мере э 2006-муьн сал доребу мэр Юрий Лужков – эри вокурдеи 42-тебэгъэе хунере э район эн Кутузовски проспект. Чуьтам мэгIлуьми, э эхир эн 40-муьн салгьо Сталин гъуллугъ дори вокурде э Москов нуьгь гьуьндуьре хунегьо. Те эз гIэрей зиндегуни рафдеи эну э 1953-муьн сал дануьсдет вокурде хьофд гьуьндуьре хунегьо. Оммо Хрушев оморенки эки хьуькуьм мундигьо дуь хунегьоре не гьишдет вокурде. Ме нуьвуьсдем эз 50 гIилмие коргьо омбарте, лекциегьо хунденуьм э зеверие соводие идорегьой эн Турцие ве эн Уруссиет. Турецски хьовир ме, вокурдегор Шинаси Аджар, э комиревоз дусдим э кифлетгьоревоз шеш сал, чуьн нуьвуьсдегор книг «Искусство турецкой каллиграфии», хосди эз ме гировунде уре э зугьун уруси. Ме э софоревоз сер гуьрдем и коре, ве книг мэгIлуьмлуь бири э Уруссиет.
Нуьвуьсди Хана Рафаэль
Тержуьме сохди Ильягуева А.
