18-муьн май 2024-муьн сал вилеет нушу дори 155-муьн руз хьэсуьл омореи мэгlлуьмлуье догъистуни шогьире ве нуьвуьсдегоре Сулеймане Стальского, эн кини мироси зиёд дуразкеши хьэвеслуь ве эшгълуь сохде эрхэ ве имбуруз.
Сулейман Стальский, эн кини гьэгъигъэтлуье нум Сулейман Гасанбековов, хьэсуьл омори э 1869-муьн сал э дигьбон Ашага-Стал, ве, не денишире э четине гlэили деде-бебесуьз, бисдо еки эз лап очугълуье нушудорегоргьой догъистуни литературе сергири ХХ девре.
Сулейман Стальский бисдо мэгlлуьмлуь э хотур чуьки божеренемэгlрифет хуьшдени ю, дилбош ве ёгъини веди сохде гьовой вэгlэдо хуьшдере. Эну шогьири пурлуь хьэвес, хэлгъи хьохомлуьи ве лугъондлуье жейлее фикирсохи э товун инсон, эну жиге э гlуьлом ве мэгlэно зиндегуни. Шогьир бежид руй бири эки четинигьо, поисдигьо э пушо лезгии жэгlмет, дебердеи пуьрсуьшгьо тойлуье ухшеши, дин-гlэдоти ве гьейвэхдинеи. Эну ведешенде оморигьо кор, дорун дарафдеи ватанхогьиревоз ве хьэрекети эки социальни дузгунлуьи.
Еки эз вожиблуье гъосуьт э гуьнжуьнде оморе чи Стальски гьисди мэгlэнолуьи зугьун ве культуре эри хэлгълуье тойлуье ухшеши. Э вэхд зиёд фирегьсохи ве дегишбиреи жэгlмиетигьо верзуьшигьо у риз кешири, чуьки дошдеи гъовумлуье зугьуне ве культуре – гье у очорчи эки мухькем сохдеи миллетлуье варасиреи. Коргьо эну бисдо бинедешенде эри биёвгьо эрхэгьо нуьвуьсдегоргьо ве шогьиргьо, хьэвеслуь ве эшгълуь сохде угьоре э параменди догъистуни литературе, дорундарафдеи миллетлуье ёр овурдеи ве мироси дин-гlэдотгьо.
Эзуш бэгъэй шогьири, Сулейман Стальски желдлуь гьерчуь бисдо сохди э жэгlмиети корисохи, кумекии дореи параменди данани ве культуре э гъэд лезгигьо. У бу е тек эз хьэвес гуьнжуьндегор культури ве соводи идорегьо, чуь бисдо вожиблуье пойнореи э пушорафдеи лезгии зугьуне ве литературе. Сулейман Стальски гьемиге гьишди гъэдуьрлуье нишоне э лой гlэили литературе, нуьвуьсде омори омборе овосунегьо ве ихдилотгьо, ижире чуьтам «Догъисту», «Фикир э товун Ватан», «Буьлдуьр», комигьоки те имогьоиш хунде оморе гlэилгьоревоз. Дестонгьо Сулейман Стальски бири тержуьмесохде оморе э омборе зугьунгьо хэлгъгьо Союз Совети. Э кимигьо дестонгьо бири нуьвуьсде оморе мэгlнигьо. Оммо шогьири эри Сулейман Стальски не бири сенигlэткори – у бу корсох Ашага-Стальски колхоз ве те эхир зиндегуни гьрчуь бисдо сохди э хозяйствой дигьбони.
155 сал эз е гъэдер вэхд, мироси Сулеймане Стальски дуразкеши зигьисде э дуьлгьо инсонгьо, эну э гуьнжо овурде чи хунде оморе э школегьо, оммо хэёл ве философие, деноригьо э гуьнжуьнде оморе чи эну, э вэхд ю герек гьисдигьо имбурузиш. У мундени нишоне гъовхо э дошдеи культурни тойлуье ухшеши ве соводи дореи, чуь сохдени хуьшдени ю эн уре гуьнжуьнде оморе чи вожиблуье бедел догъстуни ве гlуьломие культуре. Э и юбилейни сал иму неки ёр овурде эну барасигьоре, оммо ве варасиреним вожиби дошдеи угьоре эри биёвгьо эрхэгьо.
