26-муьн июль 1994-муьн сал бири гъобул сохде оморе тозе Конституцие Республике Догъисту, э коминики бири очугъ сохде оморе, чуьки Догъисту «гьисди теклуье, хэлгълуье азадлуье хьуькуьм э гъэд Уруссиетие Федерацие, бирмунденигьо азади ве менфигlэт гьемме омборемиллетлуье хэлгъ Догъистуре».

Жэгlмиетие Гуьрдлеме Республике Догъисту суьфдеи кучмиш биреи э кор венгесде омори 18-муьн апрель 1995-муьн сал. Гье и руз ве сал гlэмел миёв хьисоб сохде сергири корисохи э
республике ведилуье хьуькуьм тозе тегьере, песдеине параменди хэлгълуье азади ве хэлгъи нушудорегоргьо, кейки корисохи хьуькуьмлуье хьуькуьм э республике бири вокурде оморе э вожиблуье гъонунлуье жейлее фикир бэхш сохдеи хьуькуьмгьоре.
Серворлуье везифе суьфдеи гуьрд биреи нушудорегоргьоре бири э гуьнжолуьи э гъонун гуьре бине эри э гуьнжо овурдеи коргьоре ведилуье орган хьуькуьме, песдеине параменди хэлгълуье азадлуье жерге коргьо ве гировундеи экономикеигьо хубе дегишигьо.
Э гуьнжо овурдеи нушудореигьоре гирошди э асантсуьзе гъозиегьо. Чуьтам ве э гьемме вилеет, э гье у руз э республике бегьем кура бири омборе гъэдер нисе гъэрор норе экономикеи, политекеи ве социальни четинигьо, омбордекиш эз коминигьо бири бине дешенде еклуье четинигьоревоз э гьемме рэхь кори зиндегуни иму. Гье у вэгlэдо
бу хосиетлуь гьемиге тиж сохи гlэреймиллетлуье гъэножогъигьоревоз.
Жерге кор, гъобул сохде оморигьо органгьоревоз хьуькуьмлуье хьуькуьм
ве гьемшегьери хуьшден рэхьберисохи, руьхсет дори дошде еклуьги ве согъэтегьерлуье Республике Догъисту э
бине Уруссиети Федерацие, дануьсдеи э ихдиёри доре гlэреймиллетлуье ве гlэрейдин-догlоти разилуьи.
Депутатгьо те имбурузине руз желдлуь кор сохде э сер гъобул сохи гъонунгьоре, е гъэдер расиренигьо социально –экономикеи параменди республике.
Сернуьш Жэгlмиетие Гуьрдлеме Республике Догъисту Заур Аскендеров мэгlлуьмети дори э товун сер гуьрдеи жерге корисохигьо, гlуьзетсохи 30-муьн сали парламенте республике.
Ижире эрзо дори имбуруз э гуьрдлеме э гуьнжо овурдение комитете.
Э корисохи гуьрдлеме бири тогlин сохде нишоне межлуьслуье руз ве сал ве везифе корисохи оргкомитете, комики дешенде омборе гъэдер жерге коргьо. Э гъэд эн угьо – парламентски гуш дошдеи, гиргинее шуьлхьон, ведарафдение гуьрдлемегьо ве конференцигьо.
«Везифе нори омборе гъэдер корисохигьо. Гье у ве парламентски гушвенореигьо, ве гиргинее шуьлхьонгьо, ве ведарафдение гуьрдлемегьо, ве гlилми-корисохи гуьрдлемегьо.
Зутеине хзёл сохдеи э гуьнжо овурде жире-бе-жирее бэхьсгьо ве возиреигьо э гъосуьт парламентаризме э гъэд хундегоргьо школегьо, студентгьо буьлуьнде ве миглее жейлее идорегьо.
Гьемме и жерге корисохигьо гьисди, эри жэгlмиет омборте шинох бу э коргьой парламентевоз»,- гуфдири Заур Аскендеров.
Эки межлуьс Хэлгъие Гуьрдлеме мибу хьозуьр сохде документальни бирмундеи, комики ихдилот сохде э товун торих ве корисохи парламенте, гьемчуьн э гуьнжо овурде омори бирмундеи ве дофус зере омори книг «30 сал Хэлгъие Гуьрдлеме Республике
Догъисту», э комики дарафде молгьо э товун вожиблуье гъозигьо э се дегьсалие коргьо э гъонун гуьре орган.
Эз гофгьой сернуьш парламенте, бинелуье гъозие межлуьсе мибу межлуьслуье гуьрдлеме, комики везифе норе омори э 18-муьн апрель – э руз сер гуьрдеи коре Хэлгъие Гуьрдлеме суьфдеи оголзереи э 1995-муьн сал.
Гузети бэхшвегири серворе республике, Несиете Федераци, Хьуькуьмлуье Думе, нушудорегоргьой э гонун гуьрее гуьрдлемегьой регионгьо Уруссиете,
гьеммей депутатгьо Хэлгъие Гуьрдлеме, нушудорегоргьой корсохдегоргьой
веровундение хьуькуьме, овгъотгьо жэгlмитегьерие хэбергьоре ве жэгlмиет.
Э коргьой межлуьсевоз Хэлгъие Гурдлеме РД вегуьрде омборекбуи эз жире-бе-жирее регионгьо вилеет эн иму.