Ханука Ханукаев зигьисди лап дуразе ве, би боворини, мозоллуье зиндегуни. Эри эну бири мозоли омореи эз буьзуьрге довгlо, ве те эхир рузгьой эну энжэгъ э песой омборе километргьо эз гъовумлуье шегьер Ханука – Дербнде – одомигьо э ёр гуьрди э товун эну ве хьэйронлуь бири игидьети и одомире. Гье и нисди гlэжоиблуь, эхи Ханукаев бу игид гье бирден дуьдуьи вилеетгьо – эн хуьшдени ватан ве дуринее Италие.
Ханука Исакович Ханукаев, хьэсуьл омори э 1922-муьн сал. Гlэили эну ве жовоньети бири чуь эн гьеммейки э у вэхди: варасди хьофдсалие, дануьсди дарафде э кор шофири. Омборте жогьиле одомигьо э у салгьо вокурди эри хуьшде тозе уьфуьггьо, венуьшде рафде э хундеи э келе шегьергьо, Москов ве Ленинград. Оммо Ханука Ханукаев не сохди э вэхди ю фикир э товун биёвгьо вэхд хуьшде: кейки у бири 19-муьн сали, сергуьрди довгlо.
Э суьфдеи ки рузгьо довгlо Ханука Ханукаев нуьвуьсди эрзо, э коминики тевэгъэ сохди фуьрсореи уре э войгей хуьшде гуьре э довгlо. Оммо войге эну гъэлхэнди сохде Ватане э ерэгъевоз э десгьо веровунде омори энжэгъ еки ним сал эз е гъэдер вэхд. 23-муьн январь 1943-муьн сал Кайтагски райдовгlоирэхьберсох огол зери Хануку э лешгери. Гье белки, гьемшегьери довгlои рэхьбер винири чуьниге э жогьиль, чуьнки э жигей э довгlо уре фуьрсори э жирелуье школе. Унжо Ханука тербиевегирди э суре гешдегор-радист ве э рэхь офдори э довгlо. Сер гуьрди рузгьой довгlои сур гешдегоре, пурлуье секонеигьоревоз. Довгlо сохде Хануке Ханукаеве бири э гуьнжуьнде 4-муьни гвардейски Кавкази десде. Э сентябрь полк, э коминики довгlо сохди Ханукаев, бэхшвегири сохди э гъовхогьо э Каховски риз рэхьи, э район Макеевки. Гьэгъигъэт унжо Ханукаев бири суьфдеи гиле ералуь. Бэгъдовой хос биреи Ханукаеве фуьрсори э екиге жиге – 417-муьн стрелкови полк, поисде оморигьо э район Никополе. 8-муьн декабрь 1943-муьн сал э вэхд гъовхо Ханука Ханукаев бири ералуь дуьимуьн гиле ве офдори э есири.
Ханукаев э есири нум дори хуьшдере татарии Карим Ханбабаев, варасиреи, чуьки эгенер немцигьо мидануь э товун миллет эну, гье у мибу мэгlэнолуь бире дэгъдэгъэлуье гlэжелие дивуни. Э мозолли, довгlои бирорьети совети лешгерчигьо бири неки э гофгьо: гьич екиш эз дануьсдегоргьо э товун миллет Ханукаев не дори дануьсде э товун эну, гьеле э лап гурунде гъозиегьо-гъэдер иловлеи. Экуьнди гьерки мэхьшево сохди э товун азади, мэхьшово сохди вогошде э довгlо ве зере миллетперезигьоре, оммо хьэрмэхьгьоре э вирихдеи герек бу вихде бинеденлуь: э сереботи одомифурух гlэжел ми вегуьрд гьеммееки. Ханукаев фикир сохде э товун вирихдеи, энжэгъ эз дуьимуьн гиле дануьсди вирихде: вирихдеи гирошди бэхдлуь, ве десде есиригьо ведарафди э азоди. Омбордекиш, ве Ханукаев, э и зуригьо рафдуьт э итальянски партизани десдегьо. Э мигле 1944-муьн сал итальянскигьо партизанигьо нушу дори эз хуьшде хьуьршлуье гъувот: э 45 бинелуье жигегьой Италие корисохди 724 партизани десде, э комигьоки хьисоб сохде омори те 420 гьозор лешгерчигьо. Ханукаев, вегуьрди эз партизангьо лэгъэм Коля Канукаев, бири э хьисоб дешенде 3-муьн дивизие Giustizia e Liberta э рэхьбер сохдеи Альберто Бьянко. Эну гъовхои рэхь песею омори э догъгьо Италие. Э операцие э азадбиреи Турина эз миллетперезии зафтсохдегоргьо бэхшвегири сохди ве Ханука Ханукаев. Итальянцигьо гьуьндуьр гъимет нори э кумеки сохдеи хьэсуьломорегор Дербенде э азади вилеете. Ханукаев бири бэхшире хьуькуьмлуье бэхшгьо Италие, оммо э Музей Поисдеи э гъэршуй боржбери э Турин э ведилуье жиге асилмиши шекуьл эну.
Э июль 1945-муьн сал Ханукаев тозеден дори нум, ве у рафди э гъуллугъи э 133-муьн стрелкови полк 1-муьн трофейни десде Гъирмизине лешгери. У гъуллугъи сохди шофири э Германие, рэхьбери гьомборе э Австрие ве эхирдеш, эз лешгери вогошдеи э ноябрь 1946-муьн сал, вогошди э гъовумлуье Дербенд.
Ханука Ханукаев нуьшунде омори эри зигьисде э Дербенд э куче Ленина №58 ве гуйге дуразкеши у зиндегунире, коминире гьишди, эри чуьки гъэлхэнди сохде Ватане. У бегьем сохди Буйнакски алварлуье техникум, дарафди э кор шофири-экспедитори э консервни завуд, зен хосди, э кифлет хьэсуьл омори се кук. Э 1985-муьн сал буйругъовоз Министре гъэлхэнди СССР Ханукаев чуь ветеран бу бэхшире орденовоз Келе довгlой Ватани ll степени.
У зигьисди динжлуье зиндегуни асанте одоми: омборгьо не дануьсде э товун гьевелине игидьети Ханукаеве, э товун мердьети, нушудореи э есири ве э итальянски Поисдеи э гъэршуй боржбери. Э 1991-муьн сал Ханука Ханукаев вегуьрди оголзереи э нум хуьшде эз Нелло Стрери – вице мэра шегьер Кунео, бугьо гъовхобер 3-муьн десде «Дузгунлуьи ве азади» ве хьэрмэхь Хануки э гьемме зиндегуни. Ханука Исакович дуь гиле бири э Италие эки хуьшдени гуногъсевенлуье хьэрмэхьгьо. Оммо вэхд, эгь, нисе рэхьми сохде гьеле игидгьоре. Ханука Ханукаев муьрди э 2006-муьн сал э Пятигорск, эже э у вэхд гирошди зигьисде. У эри гьеммишелуьги мунди э ёр инсонгьо дуь Ватангьо, комигьоре кумеки сохди э хилос сохдеи эз миллетперези зэхьметкеши.
