Э догълуье-жугьурие дин-догIотие меркез ОГЕ э Сокольники гировунде омори лекцие эн фегьмсох Ирине Михайлове (Дербенд), сенигIэткор э товун торих, культуре ве миллетлуье мироси эн хэлгъ жугьургьой догъи э овхьолет бежид ведарафдеи эз вилеет.
Э и фикирнушудии чуьтам гьич зиед бирени фегьмсохи гIилм эн гьер жинси. Эз гIэрей мерэгъгьо эки хьэсуьл омореи хуьшде ве шивдо муьхькемлуь сохде оморенио эрхэгьо, дошдеи зугьуне ве гIэдотгьоре.
Э ологъи э уревоз Ирине Михайлове нушу дори э войгей э гуьнжо овурдеи э кумеки ОГЕ ве эн мисволуье фонде СТМЭГИ меркез хунде дануьсдеи гIилм эн жинс догълуье жугьургьоре ве э кумеки энуревоз гуьрд сохде гIилмие офдеигьой фегьмсохгьоре, кор сохденуьтгьо э и четиниревоз. Эки гIилмие-фегьмсохие кор эн меркез мидуьнуьт гуьрд бире гьемме мерэгълуь гьисдуьтгьо э гешде офдеи бинегьой хуьшдере ве тегьер эн гIилм жинсие фегьмсохире.
Лекцие эн Ирине Хаимовне гьемчуьн гIуьзет сохде омори эки еровурдение руз 26-муьн Ияр, комики тогIин сохде омори э фикир эн Президент Фонд СТМЭГИ эн Герман Рашбилович Захарьяев э 2013-муьн сал. Э нушудии хуьшде веровунденигьо сервор эн фонд СТМЭГИ Данил Ильич Данилов согъбоши гуфди эз Ирине Хаимовне эри омборесалине фегьмсохие кор эну ве эри хубе книггьо э товун игидгьой эн Буьзуьрге довгIой Ватани, эзу товун ки жирелуье мэгIэнои ве герек гьисдигьо э вэхд ю э кор Меркез фегьмсохигьой гIилм эн жинс догълуье жугьургьо бирени везифе гешде офде мэгIлуьмсуьз нисд биригьо лешгерчигьоре ве офицергьой эн Гъирмизине Лешгере, гьемчуьн документгьоре э товун игидьети энугьо. Вожиблуье везифе дери э дошдеи еровурдире э товун гIуьзетлуье игидьетигьо эн лешгерчигьо – игидгьо ве ихдилот сохдеи э товун энугьо э келе биренигьо эрхэгьо.
Ирине Хаимовне э сер лекцией хуьшде эз келетегьо гуфдири, чуьки э жовонгьо гереки ихдилот сохде э товун базурге-торихлуье мироси эн жугьургьой догъире, чуьнки мигирору екем вэгIэдо ве мироси эн эрхэгьо фурмуш сохде миев, комики э хуьшде дошдени хьохоми эн хэлгъ хуьшдере. Ихдилот эн Ирине Хаимовне гIуьзет сохде оморебу э гешде офдеи хьэсуьл омореи гъумолет хуьшдере. Омборе вэхд хунде дануьсдеи фондгьоре ве нуьвуьсдеигьой эн Меркезлуье Хьуькуьметлуье архив эн республике Догъистуре хубе барасигьо дори: тозеден сохде оморебу пуратегьерие луьгелуье шивдолуьи, комики сер гуьрде оморени эз XIX-муьн девр, э и хьисоб эз мэгIлумлуье догълуье-жугьурие раби Яаков Ицхаки.
Э эхир лекцие томошесохдегоргьо Ирине Хаимовнере доребу пуьрсуьшгьо. Эри пуьруьшсохи эну гирошдебу гье унгъэде вэхд, ченгъэде гирошдебу хуьшдени ихдилот сохдеи, и бирмундени э товун гереклуьи ве мэгIэнои эни коре, комиреки э сер хуьшде хьозуьруьт вегуьрде Меркез хунде дануьсдеи гIилм жинсе эн жугьургьой догъире.
Дарья Буцева
