6-муьн август сервор Догъисту С.Меликов гировунди гуьрдлеме. Э гуьрдлеме пуьруьш сохде оморебу жугьобдореи хьукуьмгьоре э руйбиреигьой одомигьо, эзуновлейге бире гъозиегьой эн гьово дегуьрдеигьо, бэхшвегири республикере э Кавказски инвестиционни форум гьемчуьн э кор венгесдеи хьуькуьметлуье программере «Миллетлуье система пространственных данных».
С.Меликов андуьрмиш сохди э товун тозе дегишигьо:
— Министр тебиет: Веровундегор гъэрхундигьой министре норе омори Ратмир Расулов, комики суьфде кор сохдебу э МВД эн Республикей Догъисту.
— МЧС: Министр МЧС норе омори Нариман Казимагамедов. У эз 20 сал омбарте кор сохдебу э системе.
— Министр жофо: Тозе статс-секретарь – жигегир министр Магомедзагид Кихасуров.
— Дербенд: Сервор шегьер вихде омори Ахмед Кулиев, синогълуье корсох эн органгьой дорунлуье коргьо.
— Агульски район: Закир Каидов норе омори э дуьимуьн вэхд.
— Чародински район: Гусен Арабиев, гьевел биригьо жигегир, норе омори сервор.
Сервор республике риз кеши, и дегишигьо ологълуьни э хубте сохдеи рэхьберисохие жигегьоре.
Жейле тигъэт доре оморебу жугьобдореи органгьой хьуькуьме э руйбиреигьой одомигьо. Чуьтам гуфди жигегир рэхьбер эн Администрацией Сервор ве эн Хьуькуьм РД – рэхьбер идорей мэг1льметие политике эн Сервор РД Р.Акавов, э июль эни сал ЦУР Догъисту э хьисоб венори эз 12 гьозор руйбиреигьо омбарте, эз комигьоки экуьнди 5,2 гьозор фуьрсоре омори э веровунденигьо хьуькуьм, эз 3,7 гьозор омбарте – э муниципалитетгьо ве эз 3 гьозор омбарте – э овгъотгьоре расунденигьо идорегьо. Нимей руйбиреигьо э товун энергорасундеини. Сервор регионе воисдени вохурде э сернуьш Хьуькуьм Уруссиетевоз эри пуьруьш сохде овхьолет энергетически комплексе.
Гуфдире оморени, ки э руйбиреигьо фуьрсоре оморенигьо э «Дагэнерго» жугьоб доре нисе оморе. Гьемчуьн зиед бири хьисоб шуькеетгьо э товун э вэг1эдо ю ведеберде нисе оморенигьо хокору ве э товун четинигьо э жэг1миетлуье мошингьоревоз. Хубте сохде оморени жигегьой дениширеи автобусгьоре э Махачкале, э план гуьре денишире оморени ки норе миев 94 жигегьо, гьемчуьн восдоре миев 44 миенее ве 17 келе автобусгьо э разилуь сохде оморигьо руйбиреиревоз э Министерствой транспортевоз.
Э доклад пуьруьш соохде оморебу тижлуье пуьрсуьшгьо э комигьоки тигъэт доребу СМИ. Э г1эрей доклад гьемчуьн гьово гуьрде оморебу тижлуье пуьрсуьшгьо, комигьоки фирегь мэг1луьм сохде оморебу э медиасфере.
Гьемчуьн тигъэт чарунде оморебу э эзуновлейге бире гьозиегьо эн секонелуье хэтокоригьо э е жерге районгьо. Э сереботи оморигьо келе ворушгьо, товушгьо куьшде оморебу ве э 10 районгьо рэхьгьо хэребе биребу. Эз гьемме омбарте зарали зере оморебу э Рутульски, Курахски ве Чародински районгьо. Эри кумеки сохде фуьрсоре оморебируьт зутее десдегьо, ве эки 1-муьн август товуш доре оморебу ве рэхьгьо вокурде оморебу. Сервор республике дори гъуллугъ хьозуьр сохде чорегьой муьхькем сохдеи гъирогъ дерьегье ве гуфди, ки федеральни гъувотдореи гереки эри э кор венгесдеи и хьэвесгьоре э 2025-муьн сал.
Гьемчуьн гировунде оморебу артгьой эн Кавказски инвестиционни форум. Э и форум Догъисту гъул кешири разименди эри э кор венгесдеи инвестиционни проектгьоре э 14,8 млрд монетгьо. Вице-премьер Р.Алиев мэг1луьм сохди э товун плангьой вокурдеи дуьруьжде гьомборе «Озон» ве пенжастарие гъуногъхонере. Гьемчуьн республике игърол бесди э товун еклуье корисохи э идмон э универстит э физически базургендиревоз ве гировунди гиргинее шуьлхьон э гъосуьт параменд сохде догълуье мескенгьоре. Догъисту э пушо нори гировунде г1эрейхэлгъие форум э товун параменд сохдеи догълуье жигегьоре э 2025-муьн сал. Идоре «АлиЯк» эз Догъисту вегуьрди бэхш «Гьуьндуьри» эри хубтее проект э дигьлуье хозяйство. Сервор республике гуфди, ки гереки желдлуь веровунде гъобул сохде оморигьо гъэрорномегьоре ве хьозуьр сохде бюджете эри 2025-муьн-2030-муьн салгьо.
Э хотур гъул кешире оморигьо э Кавказски инвестиционни форум разимендигьо э Догъисту э кор венгесде миев дуь инвестиционни проектгьо э 14,8 млрд монетгьо.
Э товун энугьо э пуре тегьеревоз ихдилот сохди суьфдеи вице-премьер Р.Алиев.
Гереки э ер овурде, форум гировунде оморебу э Грозный эз 15-муьн те 17-муьн июль ве г1узет сохде омори э гъосуьт «Келе Кавказ: эз дерьегь те дерьегь».
Гьемчуьн гуфдире оморебу э товун э кор венгесдеи хьуькуьметлуье программере Миллетлуье системе пространственных данных».
Э Догъисту э ЕГРН дешенде омори 660 серхьэдгьой эн могьлугълуье жигегьо, и 41,9%. Вице-премьер Заур Эминов гуфди, ки те 1-муьн октябрь гереки э ЕГРН дешенде диеш 66 серхьэдгьоре, ве 10 муниципалитетгьо и коре бегьем сохдет. Э товун серхьэдгьой мескенлуье жигегьо веди бирени хубе дегишигьо: дешенде омори 1214 серхьэдгьо, оммо э план гуьре миест дешенде оморе 776.
Денишире э план гуьре министерство мигировуну зиедие семинаргьо эри муниципалитетгьо э вес нисе сохденигьо хэйрлуьиревоз э и пуьрсуьш, суьфдеи эз комигьоки гировунде миев э Чародински район.
Догъисту бэхш вегуьрдени э хьуькуьметлуье программе «Миллетлуье системе пространственных данных», комики гуьрд сохдени мэг1луьметире э товун хори ве вокурде оморигьо объектгьо. Э хотур эни кор э суьфдеи нимесали эн 2024-муьн сал гъэзенжгьо эз девлетлуье налог зиед бири э 504 млн монетгьо ве гуьнжуьнде омори 3,7 млрд монетгьо, план веровунде омори э 60,8 млн монетгьо омбарте. Эри се сал хьисоб налог доренигьо объектгьо зиед бири: э 95 гьозор хори ве э 82 гьозор вокурде оморигьо объектгьо.
Э эхир гуьрдлеме, С.Меликов гуфди согъбоши эри гировунде оморигьо кор эз гьеммейки, ки э у бэхш вегуьрдебу: «Э ер ишму мунди, эз чуь иму сер гуьрдебирим, ве виниренит, эки чуь оморейм. Хьисоб сохденуьм, иму гьемчуьн коре мие э гуьнжо биорим э муниципалитетгьош. Налог, вечиреи комики зиед бири, 100% фуьрсоре омори э муниципальни соводигьо. Гьемме, чуь иму сохденим э товун миллетлуье системе эн пространственни даннигьо, кумеки сохдени зиед сохде гъэзенж эн бюджет республикере ве эн гьер муниципальни соводире. И келе минкингьои».
