И гофгьо эн имбурузине игIид имуни, эн методист богъчей гIэили эки нумаз «Келе-Нумаз» ве эн Жугьурие меркез эн Эльвиры Якубовна Рахмилова. И гофгьо тегьер эн гьеммей зиндегуни энуни ве эн сенигIэтлуье корисохини.
Дениширенки э песово, ме бовор сохденуьм, ки и рэхьэ ме вихдем дуз…Мере е рэхьиге небу. Эхи ме эз гъумолет тербиедорегоргьои. Келей гъумолетме – дедей мени, Иско Нагдимуновна Рувинова. Дедейме тербие дорембу э суьфдеи классгьо э школе №7 (суьфде бу жирелуье школе-интернат). Уре гьисди гIуьзетлуье нум «Отличник народного образование РД» ве унжо у кор сохди 50 салгьо. Дуь хэгьергьойме, Томум ве Регине гьемчуьн тербиедорегоргьои.
Гуйге, жофой тербиедорегор веди нисди. Э хуней иму ме бежид фегьм сохдембируьм «хунелуье тербиедоренигьо несиетгьо» ве винирембируьм, чуьтам тербиедорегоргьойме меслэхьэт сохденуьт дуь э екиревоз. Э ер ме мунди уш, кейки дедейме нуьшдембу те торики шев ве хьозуьр сохдембу дерсгьо. Не денишире э четинигьо, мере гьеммише воисдембу ухшеш зере э гIэзизе тербиедорегоргьойме. Гьеле те хунде варасдеи школере ме вихдем у сенигIэте, э комиревоз ме эрклуь биренуьм. Гьебелкине, и эрклуь биреи кумеки сохдени э ме бире бесгъунбер эн конкурс «Педагогическая династия». Э и конкурс ме ихдилот сохдебируьм э товун гIэзизе одомигьой хуьшде. Хьозуьр бире эки конкурс э ме кумеки сохдебируьт кифлет ме: шуьвер Дима ве духдер Милана. Ме э и виниренуьм гIэдотгьой кифлет имуре.
Чуьтам ме оморем эки эни кор? Хунде варасдем Институт гIуьломлуье экономикере э сенигIэт «тербиедорегор-психолог». Екем вэгIэдо кор сохдебируьм несигIэтдорегор. У салгьо бу лап четине салгьо, оммо гьемчуьн мозоллуье салгьо кор сохдеи э гIэилгьоревоз. Песде сервор эн богъчей гIэили иму бисдо Ольга Аврумовна Юхананове ве ме бисдоруьм методост. Э ер ме мунди, у гуфди: Элла, ме туьре виниренуьм э и жиге, ве дие екиреш». Гьелбетте, ме шор биребируьм шиновуьсде эз ижире хубе тербиедорегорг, чуьн Ольга Аврумовне, и гофгьоре. Оммо лап гурунд бу ве терсиребируьм сер гуьрде кор хуьшдере э жигей методост! Ме варасирембируьм, ки э суьфдеи нубот и лап келе жугьобдорлуьини. Кор методист эн тешколее идоре – неки серхьэдсуьзе мэгIрифети, оммо гьемчуьн лап гурунде кори, эри комики гереки омбаре гъувотгьо ве хэржигьо. Нуьгь салгьо гирошди е сале хуно. Э песо мунди дуьлдэгъдэгъэигьо ве гъэйгъукешигьо, оммо гьемчуьн шори эз барасигьой эн хубе десдей иму. Корсохгьой богъчей гIэили иму лап хуби. Не денишире э у, ки гьеммей иму жир-бе-жиреим, оммо гьеммейму – десдеи! Дусдлуь ве жугьобдорлуь. Иму дусдлуьним неки э кор. Э гирошдигьо руз форигъэти иму кура биребирим э хуней Ольга Аврумовне эзу товун ки э Дербенд оморебу гьевел биригьо гьемкорки иму, тербиедорегор Марта Александовне Асаилова. М.Асаилова тербиедорегор кор сохди 30 салгьо. У зигьисдени ве кор сохдени э сенигIэт хуьшде э Исроил. Ве гьер гиле оморенки э гIэзизе шегьер хуьшде кура сохдени хэгьергилигьой хуьшдере.
Имбуруз ме э шориревоз оморенуьм э кор э чуькле богъчей гIэили иму. Э инжо ме гьер руз гIэилгьоре бэхш доренуьм герми ве тигъэт. Ве э хуьшде кеширенуьм, ки гIэилгьош э ме жугьоб доренуьт гье гьечуь. Гъисмет мере дори келе бэхш: 42 сале биренки э кифлет ме хьэсуьл омори сеимуьн гIэил – кук! Денис гьер руз э меревоз оморени э кор. У – э кор хуьшде, ме – эн хуьшде. Ве гьейсэгIэт ме, чуьн «жовоне» деде ме лап хуб варасиренуьм гIэилгьоре ве варасиренуьм, ки гьер гIэил – и жирелуьни, комиреки гереки тигъэт доре.
Омбаресалине синогъи кор сохдеи ве зиндегуние синогъи ме бирмундени: гIэил бовор сохдени энжэгъ у вэгIэдо, егIин гуш дошдени э гоф келетегьо, кейки дануьсдени, ки уре гъэлхэнд сохдени рэхьме ве дузе одоми. Ме хьисоб сохденуьм, ки э сенигIэт иму лап вожиблуьи – хосде гIэилгьоре. Гьебелкине, эзу товун бежид эз несигIэтдорегоргьойме гуфдиренуьм: гереки хосде сенигIэт хуьшдере, енебуге ишму э инжо герек нисдит.
Оммо гуфдире гереки энжэгъ э у, ки хуьшдени ю кор сохдени э сер хуьшде.
Ме лап хуб варасиренуьм, эзу товун гьеммише хьэрекети сохденуьм дануьсде гьерчуь бисдо тозере, зиед сохде дананигьой хуьшдере, норе э пушой хуьшде ве эн десде тозе везифегьоре ве эки эни везифегьо рафде гьееки. Энжэгъ умогьой гIэмел миев мерэгълуь бире эри гьемкоркигьой хуьшде ве сенигIэтлуь веровунде кор хуьшдере…
Оммо чуь расирениге э товун бежид пуьруьш сохде оморенигьо пуьрсуьш – дегиш биритге э песини дегьсалигьо гIэилгьо?- ме жугьоб доренуьм гьечуь: гьеймогьине эрхэгьо сеч биренуьт эз гIэилгьо эн «нулевой» салгьо. Гьеймогьине гIэилгьо бирет азадлуь ве угьо лап хуб варасиренуьт техникере, ве бежид и технике хэйр нисе овурде эри энугьо. Эхи гьейсэгIэт сохде оморени гьечуь: чуьнки гIэилгьо инжимиш не соху деде-бебегьоре э хуне енебуге э гъуногъ рафденки, э поликлинике енебуге э сер мошин ве деде-бебегьо гIэилгьоре доренуьт телефон э возигьоревоз енебуге э мультфильмгьоревоз ве фикир нисе сохденуьт э товун эну, чуь унжо бирмунде оморени. Оммо иму э богъчей гIэили хьэрекети сохденим андуьрмиш сохде э гIэил, ки э зиндегуни герек нисди сохде гьечуь чуь ишму винирейт э экран. Вохурденки э деде ве бебгьоревоз гуфдиреним, ки хубте мибу доре гIэиле гьэгъигъэтлуье мошинлере. Ме э гъэршуй гаджетгьо нисдуьм. Ме э гъэршуй энунуьм, чуьнки гьемме технике бу э жигей дедегьо ве бебегьо. Вожиблуьни – гьишде гIэиле кор сохде э гаджетгьоревоз, оммо гереки доре вэгIэдо ве офде параменд биренигьо возигьоре. Э хуне эз гIэилгьо гереки гуфдире, ки э гаджетгьо гереки веровунде гьер коми бисдо тапшуьрмишигьоре э комигьоревоз шинох сохде оморебу э богъчей гIэили? Гьейчуь гереки доре планшете, э сер комики шекуьл кешире оморени э энгуьшдевоз, э жигей гIэдотлуье гъэлемдеш? Хэйф эн вэгIэдой хуьшдеи енебуге эн когьоз? Гье э у мэхьэл, гIэилгьо омбаре гофгьоре нисе дануьсденуьт ве еровурди энугьо хуб параменд нисд бире. Хубте мибу хунде эри гIэилгьо книг, фегьм сохде рэхьме, советски мультфильмгьоре ве вози сохде э угьорез. Мере лап хьэз оморе винире кейки шуьверме э пушой хов эри Денис хундени гьовосунегьо ве андуьрмиш сохдени мэгIэной эн тозе гофгьоре…
Э герде вегуьрденуьм, э деде ве бебегьоревоз офде жэгIмие зугьун кими вэгIэдо бирени лап четин. Кими вэгIэдо эз деде ве бебегьо гуфдиренуьм, ки гIэиле гереки бирмунде э сенигIэткор, эзу товун ки пенж сале гIэил гоф сохдени, чуьн се сале. Руй бире эки невропатолог, эзу товун ки гIэил хьуьршлемиш бирени.
Имуре воисдени, чуьнки гIэилгьой иму мозолуь бошуьт – гьейсэгIэт ве кейки угьо келе мибошуьт. Воисдени, чуьнки э руй энугьо гьеммеше хэнде вобу. Оммо эри эну гереки гуьрд сохде гъувотгьой деде-бебегьоре ве эн тербиедорегоргьоре. Э богъчей гIэилиму соките овхьолети, гIэилгьо вози сохденуьт, шекуьл кеширенуьт, мэгIнигьо хунденуьт ве вежегьисденуьт. Келетегьо гъэйгу кеширенуьт э товун гIэилгьой иму, комигьоки гьеммише офденуьт чуьниге тозеире, э чуьревоз гIэмел миев шор сохде гIэилгьоре. Гьемчуьн гIэилгьоре иму шинох сохденим э гIэдотгьой жугьургьоревоз, ве шинох сохдеи гирошдени егъин э мэгIрифетлуье тегьер. Ме эрклуь биренуьм э барасилуь э кор венгесде оморигьо проектгьоревоз, э гIэрей комигьоки гIэилгьой иму шинох бирет э зиндегуни эн гIуьзетлуье зен-жофокеш, эн зен-игид дуь кукгьой комики вогошде не омори эз Буьзуьрге довгIой Ватани: Гюльбоор Довыдовой. Шев еровурди гировунде оморебу лап хуб. ГIэилгьой иму желдлуь бэхш вегуьрдебируьт э муниципальни конкурс «Гордится ими Дагестан». Э унжо иму бирмундебирим проект э товун зиндегуни ве мэгIрифет эн хундегор жэгIмиетлуье мэгIэнигьоре эн Абрам Борисович Авдалимов. Чендгъэдер мэгIэнигьо хьозуьр сохди э гIэилгьой имуревоз музыклуье рэхьбер Лаура Изгияева! Э богъчей гIэили иму мигIидгьо гировунде оморени омбарте эз де богъчегьойге. Эзу товун ки, гьееки э хьуькуьметлуье мигIидгьоревоз, гьемчуьн гировунде оморени мигIидгьой жугьургьо, ве угьо гировунде оморени э шориревоз ве э бэхшгьоревоз!
Ве э и гIуьлом эри гIэилгьо гьемме мерэгълуьни, ве имуре, корсохгьой эн тешколее несигIэтдоренигьо-соводие идорере, гереки хьэрекети сохде муьхькем сохде и войгере. ГIэилгьоре гереки доре доруние веь дузе жугьобгьо…
Чуьни эри ме корме? Эриме бире методист – и егIин гьеммише бире э гIэрей тербиедоргоргьо, чуьтам ме хуте бирем эз гIэилиревоз. Бире э гIуьлом овосунегьо ве хуьшдениме э гуьнжо овурде овосунегьоре. Кумеки сохде э несигIэтдорегоргьо очугъ вокурде мэгIрифетгьой хуьшдере. Гьер руз, вохурденуьм э гьемкоркигьой хуьшдеревоз, э чумгьой энугьо виниренуьм хьуьрметлуьире. И лап бугьои! Сур эн барасилуье кор асанти: гереки хосде коре, гереки хуте бире гъимет доре гьер гирошдигьо рузе. Оммо лап вожиблуьи – бовор сохде, ки зиндегуни рачи ве жирелуьини!